کد مطلب:2794 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

اينجانب وقتي مطالعه ميكنم اصلاً متوجه نميشوم، چون تمكز حواس ندارم و نميتوانم به دقت درس هايم را مطالعه كنم، خواهشمندم مرا راهنمايي فرماييد.

هدف از مطالعه، فراگيري و به خاطر سپاري است، از اين رو، شخص ابتدا بايد علاقه و رغبت به مطالعه داشته باشد و بر اساس يك برنامه و هدف مشخص مطالعه كند با بازدهي لازم و و مطلوب حاصل شود. براي اين كه مطالعه، انسان را به هدف مطلوب برساند يكي از نكات مهم كه بايد مراعات شود، تمركز حواس است(1) . تمركز حواس موجب افزايش بهره وري در مطالعه ميشود و بازده مطالعه را به صورتي مطلوب بالا ميبرد. تمركز حالتي است كه در آن از ميان آرا و افكار مختلف شخص، يك فكر در مركز قرار ميگيرد و بقيه افكار و آراي او نسبت به آن فكر، جنبه پيراموني دارند. بنابه تعريفي ديگر، تمركز حواس، يعني توانايي ثابت نگه داشتن توجه و دقت روي موضوع يا كاري كه به ميل و اراده انتخاب شده است و مانع شدن از اين كه اين دقت و توجه به سوي موضوعات ديگر منحرف شود.(2) براي ايجاد اين عنصر مهم، بايد عواملي كه باعث عدم تمركز و حواس پرتي ميشود شناسايي كرد. به رفع آنها پرداخت. به طور كلي عوامل عدم تمركز بر دو قسم است 1 - دروني 2 - بيروني

1 - عوامل دروني با آنها است كه در داخل فكر و دل و حالات خود مطالعه كننده است، مانند، غم و غصه، تشويش و اضطراب و نگراني، كثرت مشاغل و كارهاي به هم ريختهاي كه بايد انجام دهد. براي برطرف كردن ميتوان كار خاصي انجام داد. براي رفع نگراني يا برطرف كردن غصه يا سامانبخشيدن به كارهاي محوله بايد كاري كرد كه ذهن، از آن جهت مشغوليتي نداشته باشد. اگر به هيچ وجه نتوانست بر آن عوامل غلبه كند، بهتر است مطالعه را قطع كند تا آمادگي فكري لازم پيدا شود. در غير اين صورت مطالعه بيثمر خواهد بود(3)

2 - عوامل بيروني: آن هايي است كه به محيط پيرامون و بيرون از خود انسان مربوط ميشود، مانند سر و صدا، رفت و آمد، وجود صحنههاي مشغول كنند، روشن بودن راديو يا تلويزيون يا هر نوع صداي مزاحم، نور بيش از حد يا بسيار كم، دماي بسيار زياد يا بسيار كم و... باعث ميشوند خواننده نتواند در هنگام مطالعه تمركز حواس داشته باشد. براي غلبه بر اين عوامل ميتوان نكات زير را رعايت كرد؟

- مطالعه در محيط آرام و بيمزاحمت؛

- خاموش ساختن صداهاي اطراف در صورت امكان؛

- خواندن كتاب با صداي بلند كه خود انسان بشنود؛

- يادداشت برداري از مطالب؛

- خلاصه نويسي؛

- برخورد سؤالي با كتاب و مباحث آن؛

- زنده نگه داشتن انگيزه و هدف مطالعه در طول كار و جدي گرفتن مطالعه؛

البته اشخاص در اين حالتها مختلف اند و هر كس چه بسا از راه خاصي بتواند تمركز هنگام مطالعه پيدا كند، كه بايد همان را به كار گيرد. راه مناسب براي كسي، ممكن است براي ديگري نامناسب باشد. براي تمركز حواس در هنگام مطالعه؛شخص بايد اين عوامل را از مقابل خود بردارد تا بتواند از مطالعه خود استفاده مطلوب را ببرد؛ يعني هم از آرامش دروني به هنگام مطالعه بهرهمند باشد و هم از عوامل بيروني مخل به تمركز اجتناب نمايد با بتواند بهرهوري مناسبي از مطالعه خويش داشته باشد(4)

(پاورقي1 جواد محدثي، روشها، ص 13 تا 16 با تلخيص.)

(پاورقي 2 عين الله خادمي، مطالعه روشمند، ص 68.)

(پاورقي3 جواد محدثي، روش مطالعه، ص 18.)

(پاورقي4 عين الله خادمي، مطالعه روشمند، ص 72.).